#61 Brandbrief aan 2e kamer en kabinet. (Achterblijvers in Coronatijd.)

Prisonshow afl 61.

Dinsdag 13 oktober gaat er een brandbrief naar de 2e kamer en het kabinet, verstuurd door achterblijvers (familie) van gedetineerden. Onze Frans Douw heeft geholpen met het opstellen van de brief en leest hem voor. Daarna bespreken we de situatie met "Dorothe". Moeder van vijf kinderen wiens partner in de gevangenis verblijft.

------

Hier ook de tekst van de brief zoals deze zal worden verstuurd:

13 oktober 2020

Aan: leden van het Kabinet, leden van de Tweede Kamer, Kader Ambtenaren en

Instellingsdirecteuren.

Geachte heer/mevrouw,

Covid-19 en de coronacrisis stelt de Nederlandse bevolking, betrokken organisaties en de overheid voor grote uitdagingen en soms duivelse dilemma’ s. Het virus raakt ons allemaal. In deze brief vragen wij uw aandacht voor een groep die extra geraakt wordt door het virus, te weten de relaties van gedetineerden: kinderen, partners, ouders en andere familieleden.

Allereerst willen we ons respect en onze dank uitspreken voor de inspanningen die u, als landelijk bestuurders, volksvertegenwoordiging, ministerie en vooral medewerkers van DJI dagelijks betracht om zo goed mogelijk om te gaan met de besmettingsdreigingen binnen de detentie-centra. U heeft daarin een zware verantwoordelijkheid om te laveren tussen noodzakelijke maatregelen en de ‘menselijke maat’.

Met deze brief willen wij u heel concreet vragen om u tot het uiterste in te spannen om weer dezelfde bezoekmogelijkheden in gevangenissen aan te bieden als voor de pandemie. In normale gezonde tijden zijn de bezoekregelingen voor kinderen, partners en ouders van gedetineerden al beperkt. Nu, bij de tweede golf van de pandemie, dreigen ze bijna helemaal weg te vallen.

Gevangenissen zijn plekken om de opgelegde vrijheidsstraf te ondergaan. Bezoekregelingen maken contact met dierbaren mogelijk. Als die bezoekregeling wegvalt dan is dit voor de relatie catastrofaal en legt het een extra zware lading op de opgelegde vrijheidsstraf.

Wij realiseren ons hoe lastig het is een inschatting te maken van de omstandigheden en emoties in de gezinnen van gedetineerden als je daar zelf nog nooit mee bent geconfronteerd. De meeste partners van gedetineerden hebben te maken met een uiterst moeilijke en stressvolle situatie met veelal jonge kinderen. Juist voor die kinderen is contact met hun vader of moeder essentieel voor hun ontwikkeling.

Veel moeders zijn de wanhoop nabij in deze situatie, met alle consequenties voor hen en de kinderen en de samenleving (zoals het inschakelen van jeugdhulp).

Wij hebben met zijn allen een inspanningsverplichting om hen te helpen. Daarvoor is een ongestoord bezoek aan hun dierbare in de gevangenis ontzettend belangrijk.

In ieder geval zonder plastic scherm tussen gedetineerden en hun partner, ouders en kinderen. Uiteraard met inachtneming van een aantal regels.

DJI heeft uiteraard ervaring met maatregelen opgedaan in de afgelopen zeven maanden, net als bijvoorbeeld verzorgingshuizen en instellingen voor geestelijk gehandicapten. Wat we in die sectoren zien is dat men de (gezondheid)schade die ontstaat door het nog langer niet toestaan van bezoek zo groot acht dat men met de nodige procedures het familiebezoek zo veilig mogelijk toch laat plaatsvinden.

Vooralsnog vernemen wij dat de gevangenissen bijna geheel op slot gaan voor familiebezoek. Bezoek in gevangenissen, zeker dat van directe familie, zou door moeten kunnen gaan en daar zou daar wat ons betreft bij kunnen horen dat gedetineerden die hen willen ontvangen de verplichting aangaan om een tijdje in quarantaine te gaan. Of dat de voorwaarde voor bezoek is, dat men een negatief testresultaat kan overleggen of gebruik maakt van de teststraat voor personeel die op sommige plaatsen is ingericht (suggesties van achterblijvers). Ook overleg met relaties van gedetineerden zou kunnen bijdragen aan een passende oplossing.

Het laatste wat we met deze brief willen doen is het poneren van een aanklacht: niet inhoudelijk, laat staan naar personen.

Wat we zien en weten is, hoe lastig het is de 1.50 m te realiseren in een penitentiaire inrichting en hoeveel belangen er spelen. Bijvoorbeeld het bewaren van de orde en veiligheid en het voorkomen van invoer van contrabande, het omgaan met de belangen van het personeel en het personeelstekort. Als er incidenten ontstaan die tot publieke en politieke verontwaardiging leiden dan zit hem dat altijd in dit deel van de penitentiaire praktijk: de orde en veiligheid.

De relaties van gedetineerden ervaren veel verschil tussen inrichtingen in de mate waarin men erin slaagt met deze situatie om te gaan. Video-bellen lukt in meer of mindere mate of gaat niet door, ouder- kind-dagen vinden soms wel en soms niet plaats (de meesten vertellen dat het de afgelopen zes maanden 1 keer heeft plaatsgevonden en nu weer voor onbepaalde tijd is uitgesteld) en we ontvangen veel signalen over schrijnende situaties: bezoek dat afgezegd wordt op de dag dat kleine kinderen daarop gerekend hebben, moeder die een vrije dag heeft genomen of de winkel heeft gesloten. Het is heel verdrietig voor een kind om vader achter een plastic scherm te zien zonder hem te kunnen knuffelen na hem maanden niet te hebben gezien. Veel achterblijvers kiezen er daarom ervoor om op deze wijze niet op bezoek te gaan. Omdat het een enorme kwelling is.

Partners verwachten dat zij en de kinderen nog tot maart 2021 in deze positie zullen zitten: “dan hebben we pappa een jaar geen knuffel kunnen geven”. Verjaardagen van kinderen worden gemist, geboorten (een moeder kon de baby pas na twee maanden aan haar man laten zien), afscheid van dierbaren vindt niet plaats. Een kind ziet haar vader achter een scherm en herkent hem niet meer.

Veel inrichtingen spannen zich enorm in om het bezoek zo goed en zo menselijk mogelijk te laten verlopen. Maar dat verandert weinig aan de volstrekte machteloosheid die door achterblijvers ervaren wordt. Ze worden niet uitgenodigd om te overleggen over oplossingen, men voelt zich buitengesloten, alsof ze er niet toe doen. Rechteloos en zonder enige positie.

Deze vaak alleenstaande vrouwen hebben de zorg voor kinderen, werken en proberen te overleven in een bijna onmogelijke situatie. Zij leveren de belangrijkste bijdrage aan de terugkeer van gedetineerden in de samenleving. En juist zij kunnen zonder dat er een vorm van maatschappelijke of politieke ophef ontstaat volstrekt genegeerd worden.

Wij vragen u dit signaal op te pakken. We zijn bereid u nadere informatie te verschaffen en willen daar waar mogelijk samen met u constructief zoeken naar mogelijkheden om de huidige bezoekmogelijkheden in coronatijd te verbeteren. Op een manier die recht doet aan alle belangen.

Mede ondertekenaars:

Stephanie Postma, Platform Relaties van gedetineerden.

Christina Hucom, Achterblijvers na Detentie.

Jaap Brandigt, directeur Stichting Bonjo.

Toon Walravens en Frans Douw, bestuur Stichting Herstel en Terugkeer.

--------

 

Publicatie podcast: Vrijdag 9 oktober 2020.
www.prisonshow.nl

Een podcast van Frans Douw en Edwin Kleiss.